W obliczu nadchodzącego systemu ETS2 i ograniczonej dostępności biomasy, elektryfikacja procesów przemysłowych staje się nie tylko środowiskową koniecznością, ale też najbardziej opłacalnym ekonomicznie kierunkiem transformacji zakładów. Przemysł przetwórczy, będący filarem polskiej gospodarki (generuje 23,5% PKB i daje zatrudnienie niemal 2,8 mln osób), do produkcji ciepła zużywa znaczącą część energii potrzebnej w kraju, przez co generuje co roku 60 mln ton CO₂ – więcej niż ciepłownictwo. To wysoki koszt środowiskowy, który można by już dziś istotnie zmniejszyć, a przy tym poprawić konkurencyjność sektora.

Nowa analiza Instytutu Reform bierze na tapet trzy branże, które z powodzeniem można by elektryfikować technologią pomp ciepła: spożywczą, papierniczą oraz chemiczną (wybrane gałęzie). Dla każdej z nich eksperci i ekspertki naszej organizacji opracowali po trzy scenariusze transformacji – od kontynuacji obecnych działań (business-as-usual) przez częściową elektryfikację z udziałem biomasy, po pełną elektryfikację. Wyniki naszych badań pokazują, jak dużo zakłady mogą oszczędzić, jeśli podejmą kroki już teraz:

• Przemysł spożywczy – 264 mln zł rocznie w 2040 roku i nawet 511 mln zł rocznie w 2050 r.,
• Papierniczy – 96 mln zł rocznie w 2040 roku i 170 mln zł w 2050 roku.
• Chemiczny – 89 mln zł rocznie w 2040 roku.

W większości scenariuszy najopłacalniejszym modelem transformacji jest elektryfikacja z wykorzystaniem biomasy. Model bussiness-as-usual w żadnym ze scenariuszy nie okazał się najbardziej opłacalny.

Raport jasno wskazuje, że już w perspektywie 2040 roku wszystkie trzy analizowane branże przemysłu mogą osiągnąć znaczne korzyści dzięki inwestycjom w pompy ciepła. Aby tak się jednak stało, nie wystarczą same decyzje inwestycyjne firm – za ciosem muszą iść działania decydentów, które będą stymulować dekarbonizację.

Należy m.in.:

• Uruchomić mechanizmy wsparcia dla elektryfikacji przemysłu;
• Uprościć procedury administracyjne przyspieszające realizację inwestycji w OZE w zakładach przemysłowych, zgodnie z dyrektywą REDIII;
• Zmienić przepisy dotyczących linii bezpośrednich, które pozwolą zakładom przemysłowym wykorzystać energię z własnych źródeł OZE;
• A także prowadzić przejrzystą politykę transformacji energetycznej, która nie dopuszcza np. dalszego subsydiowania paliw kopalnych.

Elektryfikacja przemysłu to długofalowy proces, który, aby wygenerował największe oszczędności, wymaga decyzji już dziś.

Raport powstał w ramach projektu finansowanego przez Climate Imperative Foundation, przy wsparciu ekspertów z Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Agencji Rynku Energii, którzy dostarczyli dane oraz analizy wykorzystane w opracowaniu.